Türkiye’ de Yedek İşgücü Ordusu

Senem Oğuz, bu kitapta Türkiye’de emek çalışmaları alanına üç boyutlu, önemli bir katkı yapıyor. İlk olarak Marx’ın kapitalizm çözümlemesinin kuramsal kilit taşlarından biri olan yedek emek ordusu kavramını açık-seçik biçimde tanımlamayı üstleniyor. Bu, güç bir iştir. Kav-ramın kuramsal çerçevesi öncelikle Kapital’de çizilmiş; hem orada, hem de Marx’ın diğer yapıtlarında tarihsel ve görgül bilgilerle bütünleşmiştir. Oğuz da açıkça hatırlattığı gibi yedek emek ordusu olgusunu Engels ilk önemli yapıtında tespit etmiş; tarihsel önemini kavramış ama kuramsal bir analizini hedeflemediği için kavram-sallaştırmamıştır. Yedek emek ordusu olgusunu somut Türkiye analizine taşımak isteyen Senem Oğuz, kavramın işlevsel olarak tanımlanmasına ihtiyaç duymuştur. Marksist yazını eleyerek ulaştığı sonucu tartışanlar olabilir; ama ben, bu işi hakkıyla yaptığını düşünüyorum.

Korkut Boratav