Suriye Mektupları

Servet-i Fünun döneminin önde gelen adlarından Cenap Şahabettin; Hac Yolunda, Avrupa Mektupları ve Âfâk-ı Irak gibi kitaplarıyla seyahat edebiyatımıza değerli katkılar sunmuştur. Ancak kendisinin gezilerinde kaleme aldığı yazıları bu eserleriyle sınırlı değildir ve bir kısmı gazete sayfalarında kalmıştır. 1917 yılının sonlarında 4. Ordu Kumandanı Cemal Paşa’nın davetiyle Suriye, Filistin ve Lübnan gibi Arap ülkelerini kapsayan seyahatine dair yazıları, 1918’in ilk aylarında dönemin Sabah ve Zaman gazetelerinde iki farklı yazı dizisi halinde yayımlanır ve “Suriye Mektupları” üst başlığı altında birleştirilebilir. Elinizdeki bu çalışmada Sabah ve Zaman’daki on yedi yazıya, 1919’da Servet-i Fünûn’da yayımlanan bir yazı daha eklenerek bu geziyle ilgili tüm metinler bir araya getirildi. Adı geçen yerlere ait görseller ve açıklamalı dipnotlarla hazırladığımız Suriye Mektupları, Cenap Şahabettin’in düzyazıda ne kadar yetkin bir isim olduğunu gösterirken, günümüzde büyük acıların yaşandığı bir coğrafyanın tarihini ve insanlarını anlamak açısından değerli bir kılavuz niteliği taşıyor.

“İşte benim yorgun çantam bir ihtiyar seyyah gibi şayan-ı hürmet duruyor: ‘Hac Yolunda’, ‘Âfâk-ı Irak’, ‘Avrupa Mektupları’ onun üzerinde solan yaftalar gibi, birer şahadetname-i seyahattir. Her seferim onun yüzünde bir tabaka-i şeyhuhet bırakmış… Oh, zavallı yorgun yoldaşım, bu seyahatinden de kim bilir hangi diyarın izleri ve hangi yolların imza-yı gubarı ile avdet edeceksin?”