Kategoriler-Önermeler (Bütün Yapıtları 7)

Aristoteles, Antikçağ felsefesinin en önde gelen filozofudur. Benzer düzeyde bir felsefeye İlkçağda sadece Platon’un erişebildiği kabul edilir. Antikçağa damgasını vurmuş olan Aristoteles, pek çoklarına göre tüm çağların en büyük birkaç filozofundan biridir. Bilim ve felsefede onun başarmış olduklarıyla rekabet etme ümidi besleyebilen insan sayısının bir elin parmaklarını geçmediği hemen herkes tarafından kabul edilir. Aristoteles, mantık, doğabilimleri, metafizik, psikoloji, etik ve siyaset felsefesi gibi pek çok alanda eser vermiştir. “Aristoteles külliyatı” olarak geçen, özgün haliyle Grekçe 1462 sayfadan oluşan eserler bütünü, derslerinin, kendisi ya da öğrencileri tarafından tutulmuş notlarından oluşur. Aristoteles’in mantık ile ilgili metinlerinden biri olan ve 15 bölümden oluşan Kategoriler’de eş anlamlılık, eş seslilik, yan anlamlılık kavramlarının tanımları ile birlikte bugün de hâlâ varlığını sürdüren en genel 10 ifade tipi açıklanır. Bunlar; öz, nicelik, nitelik, görelik, zaman, mekân, durum, pozisyon, etki ve edilgidir. Dil felsefesi üzerine yazılmış olan ve 14 bölümden oluşan Önermeler adlı metinde ise önermelerin doğru ya da yanlış sonuç veren ifadeler olduğunu ve bunların hiçbir sonuç vermeyen ifadelerden nasıl ayrılacağını açıklar. Özellikle olumlu-olumsuz, genel-özel önermeler arasındaki farklara değinir.