Fransa’nın Cumhuriyetçi Tarihi _{Kuruluştan Uyuşmazlığa (1789-2025)}

Fransa bize hem uzak hem yakın bir ülke. Coğrafi olarak uzak ama uzun süre Türkiye’nin modernleşmesine örnek olduğu için yakın. Siyasi alanda özellikle “cumhuriyet” kavramının ve kurumlarının gelişimi başka ülkeler gibi bizde de Fransız siyasetinin etkisiyle açıklanıyor. Buna karşılık Fransa’nın tarihinde cumhuriyetçi pratikte yakın zamana dek süren inişler çıkışlar yeterince bilinmiyor. Selman Saç bu tarihi kapsamlı bir analizle sunuyor.

Cumhuriyet Fransız Devrimi’nden önce nasıl anlaşılıyordu? Devrimciler cumhuriyet fikrine nasıl vardılar? Yeni rejime hangi çevreler ne gibi gerekçelerle karşı çıktılar? Cumhuriyet monarşinin zıddı olmaktan mı ibaret? Ne tür ilkeleri ve kurumları kapsıyor? Cumhuriyet Fransa’da ve neredeyse bütün dünyada tek meşru rejim haline nasıl geldi?

Türkiye’de cumhuriyet rejiminin geçmişi, şimdisi ve geleceği öteden beri olduğu gibi bugün de –özellikle dünyadaki ve bölgemizdeki gelişmelerin etkisiyle– tartışılırken, Fransa’nın Cumhuriyetçi Tarihi’nin yararlı bir kaynak olacağına, tartışmaları daha geniş bir bakış açısına yerleştirmemize katkıda bulunacağına inanıyoruz.

Sunuş
Giriş

I. Kuruluş: “Büyük Devrim” Döneminde
Cumhuriyetçilik (1789-99)

Fransız Aydınlanması’nın Cumhuriyetçiliğe Katkısı
Cumhuriyet Öncesi Dönemde Cumhuriyetçilik
Tartışmaları: 1789-92
Cumhuriyet(çilik) Tarih Sahnesinde: 
1789’dan 1792’ye, İsmi Konmamış Cumhuriyet
Cumhuriyetin Sağ ve Sol Arasındaki Salınımı
Fransız Cumhuriyetçiliğinin Varoluş Mücadelesi
Meşruti Monarşiler Çağında Toplumsal Muhalefet
ve Cumhuriyetçi Mücadele

II. Kurumsallaşma
1. Cumhuriyetin Yitik Baharı (1848-52)
Demokratik Cumhuriyetin Zaferi
Alternatif Cumhuriyetçi Tahayyül: Sosyal Cumhuriyet
Muhafazakâr Cumhuriyetten Bonapartist Diktatörlüğe

2. Ilımlı Merkez Cumhuriyetin İnşası (1870-1940)
Savaş ve Barış: Üçüncü Cumhuriyet’in İlanı
Liberal Cumhuriyetçi Çerçeve
Ulus-devlete Bağlılık: Cumhuriyetin Fransızlaşması
Karşı Cumhuriyetçi Tehditler: Cumhuriyetin Kriz Anları
Kızıl Cumhuriyetten Uyumlu Cumhuriyetçiliğe:
Alternatif Sol Cumhuriyetçi Tahayyüller

III. Dönüşüm ve Uyuşmazlık
1. Özgür Fransa’nın Dördüncü Cumhuriyeti (1946-58)
Kurtuluştan Sonra, Cumhuriyet’ten Önce (1944-46)
Eski ile Yeni Arasında Salınan Cumhuriyet
Kolonyal Sorunların Gölgesinde Parlamenter
Cumhuriyetin Sonu

2. Fransa’nın Son Cumhuriyeti: Beşinci Cumhuriyet
(1958’den Günümüze)
Cumhuriyet’in Tarihsel Seyri: Başlangıç, Mücadele
ve Konsolidasyon
Hegemonik Cumhuriyetin İki Yüzü

3. Cumhuriyetçi Uyuşmazlık
Müesses Nizamın Direnişi: Merkez Cumhuriyetçilik
Rejimin Korkulu Rüyası: Etnik-kültürel Cumhuriyetçilik
Yurttaş Devriminden Halkçı Cumhuriyete,
Popülist Solun Cumhuriyet Vaadi

Bitirirken
Neoliberal Otoriter Bir Deneyim Olarak
Macroncu Cumhuriyet (2017-25)
Genel Sonuç: Geçmiş ile Gelecek Arasında
Salınan Cumhuriyet
Ek: Cumhuriyet Fransası ile Cumhuriyet Türkiyesi Arasında
Kurulan Basmakalıp Benzerliklerin Reddi