Araba Sevdası

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘yanlışlıklar komedisi’ olarak nitelediği Araba Sevdası, Türk Edebiyatı’nda önemli bir yere sahip olan Recaizade Mahmud Ekrem’in en önemli eseridir. İlk olarak 1895 yılında Servet-i Fünun Dergisi’nde, Ressam Halil Paşa’nın yaptığı resimlerle zenginleştirilmiş olarak bölümler hâlinde yayımlanmış, 1898 yılında ise kitap hâline getirilmiş bu eser, edebiyatımızın ilk realist romanı olarak kabul edilir. 

Recaizade Mahmud Ekrem, dönemin kendi öz değerlerinden koparak, Tanzimat’ın da etkisiyle bilinçsiz bir şekilde hızla Batılılaşmaya çalışan dejenere olmuş cahil bir toplumu ve bu toplumun düştüğü trajikomik durumu, romanın kahramanı Bihruz Bey’in yaşam biçimi ve kişiliği üzerinden eleştirel bir dille anlatır. 

Avrupa’yı sosyo-kültürel açıdan anlayamamış entelektüel çevreye ve zengin yüksek memur çocuklarına ağır eleştirilerde bulunan eser, Osmanlı Devleti’nde yaşanan Batılılaşma sürecinin yanlış taraflarıyla dalga geçerek toplumda oluşan Batı hayranlığı algısının olumsuz yönlerini ironik ve mizahi bir biçimde ele alır.